Afscheid

Op 20 januari 2022 vond ik mijn vader overleden in zijn bed thuis. 88 jaar en 4 maanden was hij toen, waarvan bijna 56 mijn vader. Het was een onvoorstelbare schok, we zouden die dag naar het ziekenhuis gaan om vocht uit zijn longen te laten halen, zodat hij weer meer adem zou hebben. Ook waren we bezig hem meer hulp te geven en eventueel naar een verzorgingstehuis te laten gaan. Hij vond het waarschijnlijk wel welletjes, de koek was op, het leven was klaar voor hem, tijd om naar mijn moeder en Ellen te gaan. Op 28 januari hebben we afscheid van hem genomen in de Emmakerk. In die dienst heb ik de volgende tekst voorgedragen:

Lieve mensen,

Wat fijn dat jullie gekomen zijn voor het afscheid van mijn vader en als steun voor ons! Ondanks de rare tijden waarin we ons bevinden. En ook aan de mensen die deze dienst meekijken thuis, bedankt!

We zijn hier om afscheid te nemen van mijn vader, mijn held!

Als kind leefde hij in Indonesië met Indische kinderen, In het Jappenkamp ontmoette hij voor het eerst Nederlandse kinderen. Zelfstandigheid kwam vroeg toen hij als 14 jarig kind alleen met de boot naar Nederland werd gestuurd om een opleiding te kunnen krijgen terwijl hij bij zijn oom en tante kwam te wonen. Daar werd hij voor het eerst geconfronteerd met zijn eerste strijd, ongelijkheid, omdat hij er meer Indisch uitzag dan Nederlands.

Zijn ouders voelden nadien meer en meer als vreemden, en ook door zijn vader voelde hij zich ongelijk behandeld. Zijn hele leven lang zou hij daartegen strijden, zijn gezin als eerste plek. Alles werd gelijk verdeeld, nooit werd er geoordeeld.

Een tweede strijd was die om lucht. Het begon met het redden van het leven van Ellen, zijn pasgeboren dochter, door de zuurstoffles te openen die de verloskundigen niet open kregen om mijn zus levensadem te geven. En met de ontdekking van Cystic Fibrosis, zowel bij mij als mijn zus, begon voor hem een leven van kloppen, zorgen, ziekenhuisbezoeken, maar vooral ook angst voor het verlies van Ellen en mij en opofferen van zijn eigen ambities. Wat hij altijd zonder morren en klagen deed. Met de transplantatie kwam er lucht en vrijheid in tijd, en moesten hij en mijn moeder ineens andere bezigheden zoeken dan zorgen voor hun kinderen. Het kostte ze twee jaar om te wennen. Maar het mocht niet lang duren, na 7 vette jaren kwamen 9 magere jaren die leidden tot het hartverscheurende verlies van Ellen. En in zijn laatste fase moest hij zelf lijden aan gebrek aan lucht door COPD en bronchitis met de daarbij komende slijmvorming na te lang uitstel van vervanging van zijn aortaklep. Het was een zware strijd zo alleen zonder mijn moeder.

Maar ook had hij een missie: het teruggeven aan de maatschappij wat ons was gegeven was door de mensen in Nederland met de geldinzamelactie van Message voor onze longtransplantaties. Vol overgave ging mijn vader als vrijwilliger in besturen van verenigingen om zijn opgedane kennis en ervaring als financieel directeur toe te passen. Als diaken in de kerk jaren mensen helpen en uiteindelijk ook een jeu de boulesclub leiden vanuit de SWOS. Zelfs omgaan met laptop en internetbankieren schuwde hij niet. Ook gaf hij jaarlijks 10% van zijn inkomen aan giften zoals het in de Bijbel staat, dat vond hij heel belangrijk, en had hij ook jaren 3 adoptiekinderen via Plan.

En ook zijn trouw en zorgzaamheid kende geen grenzen. Niet alleen gedurende de ziekteperiode van Ellen en mij, ook vanaf de eerste tekenen van Alzheimer bij mijn moeder na het overlijden van Ellen bleef hij thuis voor haar zorgen tot haar heupbreuk dat niet meer mogelijk maakte in 2018, zo’n 10 jaar. Ook daarna toen zij hem al niet meer herkende, zij was zijn maatje tot de dood.

Maar voor mij was hij vooral mijn zekerheid in het onzekere leven. Een zeer liefdevolle vader, die zichzelf wegcijferde en alles deed voor zijn gezin. Geen pijn en moeite ging hem te ver het onderste uit de kan te halen voor het welzijn van ons.

Het was echter moeilijk voor hem oud te worden, afhankelijk, kwetsbaar. Hij vond zichzelf een slappeling en nutteloos geworden en voelde zich vaak eenzaam. Hij miste vooral mijn moeder, waar hij meer dan 60 jaar mee geleefd had toen zij overleed. Maar ook alle beperkingen rondom Corona hebben hem geen goed gedaan. Gelukkig waren er dierbare vrienden en familie en konden Peter en ik nog een tijd voor hem zorgen nadat hij zoveel zorg aan ons had gegeven in ons leven. Totdat de koek op was.

Met het overlijden van mijn vader hebben we een uitzonderlijke man verloren, een rots in de branding voor iedereen die steun bij hem zocht, een liefdevolle vriend en vader, schoonvader en opa, en ben ik mijn enige zekerheid kwijt die ik ooit gevoeld heb.

Lieve pap, ik ga je ongelooflijk missen!